1. CZY TO JUŻ CZAS NA ROZSZERZANIE DIETY?

Zgodnie z aktualnymi  stanowiskiem PTGHiZDz (2021), aktualnymi zaleceniami EFSA (2019) oraz ESPGHAN (2017) wprowadzanie produktów uzupełniających (czyli innych niż mleko) należy rozpocząć:

Nie później niż w 26 tygodniu życia

Proponowane przez nas schematy uwzględniają to zalecenie. Pierwszy tydzień rozszerzania diety zaplanowaliśmy na 25 tydzień życia niemowlęcia, żeby móc w 26 tygodniu zgodnie z rekomendacjami włączyć do diety mięso.

Dlaczego nie należy odkładać na potem? 

  1. W okolicach 26. t.ż. kończą się zapasy żelaza zmagazynowane w życiu płodowym. Na skutek szybkiego rozwoju i wzrastania potrzeby na ten pierwiastek intensywnie zwiększają się, stąd niezwykle ważne jest, aby po upływie tego “bezpiecznego” okresu dostarczyć dziecku żelazo w pokarmach uzupełniających. Mleko, nawet to Mamowe, nie jest wystarczającym źródłem tego pierwiastka.
  1. Wraz ze wzrostem dziecka, rosną potrzeby na wszystkie inne niezbędne składniki odżywcze (cynk, witaminy rozpuszczalne w tłuszczach i pierwiastki śladowe). Dokładnie piszemy o tym TUTAJ.
  1. Ważnym jest też przygotowanie niemowlęcia do bardziej urozmaiconej diety w późniejszym okresie życia.
  1. Dodatkowym czynnikiem, choć nie determinującym czas wprowadzania posiłków uzupełniających jest fakt, że dziecko mniej więcej w tym przedziale wiekowym wykazuje już umiejętności rozwojowe potrzebne do spożywania pokarmów innych niż mleko (zanika typowy dla noworodków odruch usuwania z ust ciał obcych, a dojrzałość nerwowo-mięśniowa pozwala kontrolować ruchy głowy i szyi oraz jedzenie z łyżeczki).

Rodzicu!

  1. Jeśli Twoje dziecko jeszcze nie siedzi, jeśli wypycha językiem pokarm, nie oznacza to, że powinieneś czekać na “lepsze”, odpowiedniejsze czasy. Dwudziesty szósty tydzień życia Twojego dziecka to najwyższy czas na wzbogacenie menu  w inne składniki odżywcze niż te zawarte w mleku. Dalszy rozwój Twojego niemowlęcia jest ściśle uzależniony od tego, jaki pokarm otrzyma organizm.
  1. Pamiętaj, że właściwe żywienie we wczesnym okresie życia ma ogromny wpływ na rozwój fizyczny, psychiczny dziecka, pozwala osiągnąć ge­netycznie uwarunkowany poziom inteligencji.
  1. Odpowiednie dla wieku odżywienie organizmu jest najważniejszym czynnikiem wpływającym na rozwój podstaw do dalszego rozwoju podczas wzrastania (nauka, doświadczenia, relacje…).

2. CZY WARTO SPIESZYĆ SIĘ Z ROZSZERZANIEM DIETY?

Zgodnie z aktualnymi  stanowiskiem PTGHiZDz (2021), aktualnymi zaleceniami EFSA (2019) oraz ESPGHAN (2017) wprowadzanie produktów uzupełniających (czyli innych niż mleko) należy rozpocząć:

Nie wcześniej niż od 17 tygodnia życia

Dlaczego nie warto się spieszyć?

  1. Pomyśl, że każdy tydzień życia Twojego dziecka, to mniej więcej tyle, ile 5 lat Twojego życia. A biorąc pod uwagę tempo rozwoju niemowlęcia to jeszcze więcej!
  1. Każdy dzień życia Twojego dziecka to większa dojrzałość przewodu pokarmowego, większa zdolność radzenia sobie z ewentualnymi zanieczyszczeniami żywności, której uniknąć w 100% nigdy nie jesteś w stanie.
  1. Ewentualna niewłaściwa reakcja, np. alergiczna na nowy produkt, to początek walki z objawami skórnymi, przewodu pokarmowego, oddechowego…, a przecież zawsze jest szansa, że im niemowlę ma bardziej dojrzały układ odpornościowy i ogólny, tym lepiej zawalczy z każdym czyhającym na niego problemem. Najnowsze zalecenia alergologiczne mówią o wczesnej ekspozycji na alergen, czyli do końca 1 roku życia (!!). 
  1. Twój pokarm do końca 26 tygodnia życia jest najlepszym budulcem wszystkich narządów organizmu niemowlęcia. To on zapewnia maksymalną dojrzałość i gotowość na prawidłowe spotkanie z nowymi składnikami diety.

3. SPRAWDŹ, ILE TYGODNI MA TWOJE NIEMOWLĘ

4. CZY NIEMOWLĘ MOŻE JEŚĆ TO SAMO CO DOROŚLI?

Literatura: Bezpieczeństwo żywności a potrzeby żywieniowe niemowląt i małych dzieci. Raport przygotowany dzięki współpracy i wsparciu Fundacji Nutricia w ramach partnerstwa w programie 1 000 pierwszych dni dla zdrowia oraz Opieka nad dzieckiem zdrowym w gabinecie pediatry, redaktor naukowy prof. dr hab. n. med. Piotr Socha, przegląd najnowszych rekomendacji

Dla większości z Państwa pytanie wyda się zapewne takim, na które odpowiedź jest oczywista. Niestety wystarczy szybki wgląd w treści proponowane przez autorów blogów, sprzedawanych ebooków, żeby wiedzieć, że temat wart jest zatrzymania się i ustosunkowania do głoszonych zasad pod tytułem: JEMY TO SAMO, DIETA STOŁU RODZINNEGO, WSPÓLNE POSIŁKI

Drodzy Rodzice,

W żadnym wymiarze nie należy zakładać, że dziecko w pierwszym roku życia (także w wieku poniemowlęcym) może przejść na tzw. dietę rodzinnego stołu. Powodów jest wiele. Między innymi, warto wiedzieć, że:

Niemowlę potrzebuje nawet kilka-kilkanaście razy więcej niektórych składników odżywczych w przeliczeniu na kilogram masy ciała niż dorosły, mając jednocześnie 10 razy mniejszy żołądek!

Jest to związane z tym, że tempo zmian, które zachodzą w organizmie małego człowieka, zanim przyjdzie on na świat oraz w pierwszych dwóch latach życia, jest zawrotne. W tym okresie życia mają miejsce procesy, które prowadzą do budowy tkanek, narządów, rozwija się i dojrzewa cały organizm. Odpowiednie żywienie warunkuje kondycję zdrowotną, ale także inteligencję czy zdolności człowieka.

Pierwsze 1000 dni życia w znacznej mierze rzutuje na wszystkie kolejne lata.  W czasie ciąży oraz pierwszych dwóch lat po urodzeniu kształtują się indywidualne cechy psychiczne, ale i osobnicza podatność każdego człowieka na choroby przewlekłe w kolejnych latach jego życia.

Stąd potrzeby na poszczególne składniki odżywcze są ogromne. Ani Mama, ani Tata, żadne z nich nie znajduje się w sytuacji, w której każda porcja pożywienia jest tą, która tworzy, buduje, programuje. Ich pożywienie, w przeciwieństwie do posiłków dziecka, nie musi być i nie jest gęste odżywczo.

Konieczność prawidłowego dostosowania żywności do unikalnych potrzeb małych dzieci, wynika też ze szczególnej wrażliwości młodych organizmów na działanie czynników zewnętrznych (zwłaszcza substancji szkodliwych). 

Wartości graniczne maksymalnego dopuszczalnego spożycia zanieczyszczeń żywności są nawet do kilkuset razy mniejsze niż w przypadku osób dorosłych!

Oznacza to konieczność stosowania w żywieniu małych dzieci produktów spożywczych wolnych od wszelkiego rodzaju zanieczyszczeń.

Dlaczego jest to o wiele ważniejsze w odniesieniu do niemowląt i małych dzieci, niż w odniesieniu do osób dorosłych? Poniżej kilka uzasadnień:

  1. Mechanizmy obronne odpowiadające za metabolizowanie i usuwanie toksycznych substancji dopiero się kształtują (układ pokarmowy, nerki i wątroba);
  1. U niemowląt wydzielanie soku żołądkowego jest 27 x mniejsze niż u osób dorosłych, a jego pH jest stosunkowo wysokie. Wpływa to na szybsze wchłanianie substancji szkodliwych, dodatkowo obniża odporność na drobnoustroje.
  1. Aktywność enzymów (m. in. produkowanych w wątrobie niemowląt), odpowiedzialnych za metabolizm związków szkodliwych jest znacznie mniejsza niż w organizmach osób dorosłych
  1. Wciąż niedojrzałe nerki nie usuwają (wydalają) sprawnie toksyn.

Wszystkie te elementy powodują iż, układ detoksykacyjny i wciąż dojrzewający układ odpornościowy nie pozwalają na pełną obronę przed szkodliwymi substancjami, które mogą znajdować się w żywności. Dlatego też zanieczyszczenia w produktach o nieodpowiedniej jakości, takie jak pozostałości środków ochrony roślin, mikotoksyny, metale, azotany czy dodatki do żywności negatywnie wpływają na dalszy rozwój dziecka. 

Pamiętaj!

Dziecko w wieku niemowlęcym ma wyjątkowe potrzeby żywieniowe, w żadnym elemencie nie są one zbieżne z potrzebami osób dorosłych.

Raport pod patronatem honorowym PZH przygotowany przez najlepszych specjalistów w dziedzinie żywienia dzieci tak tłumaczy konieczność rozdzielnego stołu niemowlęcia i jego rodziców:

Kategorią konsumentów o szczególnej wrażliwości są niemowlęta i małe dzieci. Ze względu na znacząco wyższe niż u osób dorosłych spożycie żywności w przeliczeniu na kg masy ciała, kilkakrotnie większe wchłanianie z przewodu pokarmowego a także szybszy przebieg procesów metabolicznych oraz nie w pełni rozwinięte procesy detoksykacyjne organizmu, niemowlęta i małe dzieci są w znacznie większym stopniu narażone na obecność zanieczyszczeń w żywności.

Poziomy zanieczyszczeń, które nie stanowią ryzyka dla osób dorosłych, dla niemowląt i małych dzieci mogą być niebezpieczne również ze względu na nie w pełni dojrzały układ odpornościowy, który nie zapewnia skutecznej ochrony przed czynnikami szkodliwymi. Z tego powodu szczególnie ważne jest zapewnienie niemowlętom i małym dzieciom bezpiecznej żywności.

4. JAK MOGĘ PRZYGOTOWAĆ SIĘ DO ROZSZERZANIA DIETY?

Jeśli trafiłeś na tę stronę, to znaczy, że już myślisz, planujesz, szukasz informacji. To wspaniale! Oznacza to, że nie tylko jesteś odpowiedzialnym rodzicem, ale też, że posiadasz wiedzę, i jesteś przekonany że dla prawidłowego rozwoju człowieka konieczne jest właściwe odżywianie.

To coś na wzór samochodu i odpowiedniego paliwa. Choćby projektant oddał całe serce, choćby mechanicy stworzyli niesamowitą konstrukcję z nieziemskimi możliwościami, to bez właściwego paliwa na nic zda się potęga zbudowania Cudu-Techniki. Auto nie pojedzie, albo nie będzie możliwe, aby jego właściciel mógł wykorzystać możliwości, które auto posiada. 

Po co tabela spożywanych nowych pokarmów?

W rozszerzaniu diety niemowląt niezwykle istotna jest wiedza, kiedy i czy w ogóle kiedykolwiek Twoje dziecko spożyło dany produkt spożywczy. Jeśli w przyszłości pojawią się jakieś niestrawności, kłopoty z brzuszkiem, czy też podejrzenia o alergie lub nietolerancje pokarmowe, lekarz zapyta Cię o to, czy i kiedy Twoje dziecko otrzymało dany produkt. Dobrze jest być na takie pytania przygotowanym.